Türkiye'de Roma döneminden kalma Gladyatör Arenası Ortaya Çıkarıldı

Araştırmacılar, Türkiye'deki arkeologların, gladyatör maçları ve vahşi hayvan dövüşlerini izlerken büyük olasılıkla 20.000 seyircinin tezahürat yaptığı ve alay ettiği "muhteşem" Roma dönemi arenasının kalıntılarını keşfettiğini söyledi.

1.800 yıllık arena, Türkiye'nin batısındaki Aydın ilindeki Mastaura antik kentinin inişli çıkışlı tepelerinde keşfedildi. Bir zamanlar "kanlı gösterilerin" gerçekleştiği geniş merkezli alan, yüzyıllar boyunca toprak ve bitki örtüsü ile doluydu.

Aydın Kültür ve Turizm İl Müdürü Mehmet Umut Tuncer ve Adnan Menderes Üniversitesi'nden arkeolog Sedat Akkurnaz, "Amfitiyatronun çoğu yer altında ve görünür olan kısım büyük ölçüde çalılar ve yabani ağaçlar ile kaplıdır" dediler.

Arkeologlar, antik kentte arkeolojik araştırma yapmak için Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan izin aldıktan sonra 2020 yazında arenayı buldular. Yerden yükselen muazzam taş işçiliğini bulduktan sonra, ekip hemen alanı temizlemeye ve incelemeye başladı. Akkurnaz ve Tuncer, Ekim-Aralık 2020 arasında "tüm çalıları ve yabani ağaçları kestiklerini" söyledi. "Binayı doğanın yıkımına karşı korumaya başladık" dediler.

Kısa bir süre sonra, arenanın M.S. 200 yılına dayandığı ortaya çıktı. Bu da arenanın M.S. 193'ten 235'e kadar art arda hüküm süren beş İmparatoru içeren Severan Hanedanlığı döneminde inşa edildiği anlamına geliyor.

Akkurnaz ve Tuncer, "Bu hanedanlık döneminde, Mastaura şehri çok gelişmiş ve zengindi", çünkü Romalı yöneticiler şehrin ekonomik olarak büyümesine yardımcı olduklarından, bu hanedandan kalma yeni taş işçiliğine ve duvar işçiliğine yol açtı. "Bu dönemde Mastaura sikkelerinde büyük bir artış ve çeşitlilik vardı" diye eklediler.

Arenanın yeraltı yapısının çoğu iyi korunmuştur. Akkurnaz ve Tuncer, "Sanki yeni inşa edilmiş gibi sağlam" dediler. Yer üstündeki yapıların çoğu yıllar içinde yıkıldı, ancak "bazı koltuk sıraları, gladyatörlerin savaştığı arena ve binanın dışındaki destek duvarlarını" bulmak hala mümkün.

Akkurnaz ve Tuncer, arenaya 15.000 ila 20.000 kişinin sığabileceğini söyledi. Mastaura arenasının gladyatör savaşları ve insanların bahse girdiği vahşi hayvan dövüşlerinin muhtemelen Roma'daki Kolezyum'dakiler kadar kanlı olduğunu söylediler. Arkeologlara göre, arenada gladyatör bekleme odaları ve özel seyirciler için eğlence odaları da dahil olmak üzere özel alanlar vardı.

Araştırmacılar, "Anadolu'da ve yakın çevresinde böyle bir amfitiyatroya dair daha önce bir örnek yoktur" dediler. Arenanın eski Batı Anadolu şehirleri Afrodisyas, Efes, Magnesia, Milet ve Priene de dahil olmak üzere büyük olasılıkla her yerden izleyici çektiğini söylediler.

"Komşu şehirlerden insanlar, kanlı gösteriler için özel olarak tasarlanmış bu binadaki büyük olayları izlemek için Mastaura kasabasına geliyorlardı" dediler.

Ekip ileride arenayı temizlemek ve korumak için Aydın Arkeoloji Müzesi ve Mastaura'yı da içine alan Nazilli Belediyesi ile birlikte çalışıyor. "Binanın duvarlarındaki çatlakları" ve antik yapıdan düşen duvar taşlarını ele almayı planlıyorlar. Ekip, arenanın duvarlarından birini çoktan korudu ve yapının lazer taramalarını yapmaya başladı, böylece sanal bir 3D görüntüsü oluşturabilirler.

Akkurnaz ve Tuncer, bu yapıldıktan sonra, muhtemelen Mayıs ayında, arkeologların binanın üzerinde jeofizik araştırmalar yapmayı planladıklarını, böylece "binanın yer altı bölümlerinin nasıl olduğunu anlayabileceklerini" söylediler.